De 27-jarige Phouk Chroch spreekt zich behoedzaam uit over zijn werk in de fabriek New Mingda, die Puma- en Adidas-sportkleren maakt. Tien jaar werkt Chroch nu in de kledingindustrie, en nog steeds heeft hij geen contract van onbepaalde duur: “ik heb bij verschillende fabrieken gewerkt en ik krijg iedere keer weer een contract voor drie maanden.”
Kortdurende contracten als drukkingsmiddel
De drie maanden durende contracten zijn berucht onder Cambodjaanse arbeiders. De fabrieken gebruiken de contracten vaak om arbeiders af te schrikken. Arbeiders die te veel klagen, niet hard genoeg werken of te vaak overwerk weigeren, krijgen vaak te horen dat hun contract niet wordt vernieuwd als ze hun houding niet aanpassen. Voor de mannen die in de fabriek werken is dat nog erger dan voor de vrouwen, vertelt Chroch. “De vrouwen krijgen vaak een contract aangeboden voor zes maanden, wij mannen maar voor drie. De managers denken namelijk dat vrouwen minder snel onrust zullen veroorzaken dan mannen. Ze zijn bang dat, als ze mannen een contract voor langere tijd aanbieden, zij zich zullen verzamelen en in verzet komen tegen de omstandigheden in de fabriek.”
Stress en onzekerheid
De kortdurende contracten zorgen voor veel problemen. Het zadelt arbeiders op met stress en onzekerheid, het blokkeert een positieve blik op de toekomst. Chroch: “Ik weet nooit zeker of ik drie maanden later nog een baan heb. Stel dat ik op een dag de orders van de ploegbaas niet opvolg of een keer naar huis ga zonder overwerk te doen, dan kan het zijn dat hij me ontslaat.” De hardwerkende vader van twee kinderen kijkt bezorgd uit zijn ogen. Hij heeft de prijskaartjes weleens gezien die Westerse consumenten voor sportshirts betalen. “Het is een grote kloof tussen wat de arbeider verdient en wat de consument betaalt”, vindt hij. “Ik zou het goed vinden als die verhouding eerlijker wordt.”
Dromen van contract voor onbepaalde tijd
Wat Chroch persoonlijk vooral gelukkiger zou maken is een contract voor onbepaalde tijd. “Ik zou graag teruggaan naar de provincie waar ik vandaan kom. Als we genoeg geld hebben, wil ik er een stuk land kopen. Ik wil dan groenten verbouwen en een boerderijtje opstarten met kippen of varkens. Als ik geld kon lenen, zou ik dat land direct kopen. Maar met een contract voor drie maanden is er geen bank die mij geld wil lenen.”
